ACİL AYDINLATMA ARMATÜRLERİNDE TEMEL GEREKLİLİKLER

-TopIanma, sağlık hizmeti, ticaret amaçlı binalarda büro binaları ve endüstriyel binalarda -Çıkış seviyesinin altinda 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalar, -Kullanıcı yükü 400 den fazla olan bütün yapılar -Tüm penceresiz ve yer altındaki yapılar, -Tüm otel, motel ye yatakhaneler, -Daire sayısı 20 den fazla olan apartmanlar, -Bütün yüksek binalar, -Tutukevi, cezaevi ve ıslahevlerinin topluma açık bölümleri, -İçinde yalnız gündüz saatlerinde insan bulunan ye kaçış yolları gun ışığı ile yeterli duzeyde aydınlatılmış olanların dışında tüm depolama amaçlı binalar. -Bütün kacış yolları, toplanma için kullanılan yerler, asansör ve yürüyen merdivenler, yüksek risk oluşturan hareketli makineler ye merkezi batarya ünitesi odaları, pompa istasyonları, ilk yardım ye emniyet ekipmanlarının bulunduğu yerler, yangın uyarı butonları, yangın dolapları, yangın söndürme tüpleri ve diğer yangın mücadele ekipmanlarının bulunduğu yerler, kapalı otoparklar gibi yerlerde acil durum aydınlatma cihazları kullanılmalıdır.

AYDINLATMA SÜRESİ-Acil durum aydınlatması normal aydınlatmanın kesilmesi durumunda en az bir saat süreyle sağIanmalıdır. -Acil durum calışma süresi kullanici yükü 100 den fazla oIduğu takdirde 2 saat, -500 den fazla olduğu takdirde 3 saat olmalıdır.Acil durum aydinlatması, şarj edilebilir bataryasını içinde bulunduran, bu amaçla tasarlanmış cihazlarla yada, hazirda bulunan aydınlatma sistemi armatürleri icerisine yerIeştiriIecek konvertör kitleri ile yapılabilir.

Acil Durum Yönlendirme Armatürleri· İçinde lamba bulunan ışıklı cihazlardır. · Tek veya çift yüzlü olabilir. · Üzerlerinde yönlendirme sağlayan grafik işaretler bulunmaktadır. · Montaj yükseklikleri 2 ile 2.5 metre arasında olmalıdır. · Duvara, tavana veya asma tavana monte edilir. · Tij, zincir, askı teli vb. elemanlarla sarkıtılarak da asılabilir.

Harici Olarak Aydınlatılan Yönlendirme ve Güvenlik İşaretleri· Işıksız yönlendirme, ilkyardım, yangın söndürme tüpü, yangın dolabı vb. güvenlik ve işaret levhaları içindir. · Monte edildiği yerde acil aydınlatma armatürü ile aydınlatılarak yönlendirme sağlarlar. · Montaj yükseklikleri 2-2.5 metre arasında olmalıdır. · İşaretler fosforlu olarak tabir edilen tiplerden de olabilir. a- Merdivenlerde ve yürüyen merdivenlerde: Basamaklar aydınlanacak ve gölge oluşmayacak şekilde acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, montaj yüksekliği 4.5 metreyi geçmemelidir. b- Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde: Döşemede gölge oluşmayacak şekilde acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, montaj yüksekliği 4.5 metreyi geçmemelidir. c- Dönüş noktalarında : Tahliye hızını aksatmamak ve karşı duvarın fark edilmesini sağlamak için acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, montaj yüksekliği 4.5 metreyi geçmemelidir. d- Çıkış kapısının üzerinde: En fazla 2.5 metre yüksekliğine monte edilmiş harici olarak aydınlatılan (ışıksız) yönlendirme işareti için tavandan onu aydınlatan ve yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığında olan acil aydınlatma armatürü yerleştirilmelidir. e- Yangın söndürme tüpleri, yangın dolabı, yangın ihbar butonu vb. cihazının bulunduğu yerlerde: Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığına acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, montaj yüksekliği 4.5 metreyi geçmemelidir. f- Son çıkış kapısı: Kapı içine en fazla 2.5 metre yüksekliğine monte edilmiş yönlendirme cihazı, kapı dışına ise en fazla 4.5 metre yüksekliğe monte edilmiş bir acil aydınlatma cihazı yerleştirilmelidir. g- İlkyardım teçhizatının bulunduğu yerler: Bu noktaların yatay düzlemde en fazla 2 metre uzaklığına acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, montaj yüksekliği 4.5 metreyi geçmemelidir. h- Koridorların kesişme noktaları: Farklı yönlerden gelen kimselerin çarpışmadan doğru yöne devam etmeleri açısından en fazla 4.5 metre yüksekliğe monte edilmiş acil aydınlatma armatürü yerleştirilmeli, bu noktaya ulaşınca en fazla 2.5 metre yüksekliğe monte edilmiş bir yönlendirme işareti görülmelidir.

KAÇIŞ YOLLARINDA ACİL DURUM AYDINLATMASI Acil bir durum oluştuğunda tahliye için belirlenmiş olan yola kaçış yolu denir. Gerçek bir kaçış yolu, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemiş kaçış yolunun tamamıdır. Kaçış yolları kapsamına bir bütün olarak; a- Oda ve diğer bağımsız mekanlardan çıkışlar b- Her kattaki koridor ve benzeri geçitler c- Kat çıkışları d- Zemin kata ulaşan merdivenler e- Zemin katta merdiven başından aynı kattaki binanın son çıkışına götüren yollar f- Son çıkış, dahildir. Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilemez. Yangın merdivenleri de kaçış yolunun bir bölümüdür. 2 metre genişliğine kadar olan kaçış yollarında, kaçış yolunun merkez hattı boyunca, döşeme seviyesi üzerinde, herhangi bir noktada acil aydınlatma seviyesi en az 1 lux olmalıdır. Kaçış yolu genişliğinin yarısından az olmaması gereken orta bant ise bu değerin en az %50'si ile aydınlatılmalıdır. 2 metreden geniş kaçış yolları yan yana 2 metrelik kaçış yolları veya açık alan olarak tasarlanmalıdır. Kaçış yolunun merkez hattı boyunca en az ve en fazla aydınlatılan noktalar arasındaki oran 40:1'den daha fazla olmamalıdır. Mesela en az aydınlatılan nokta 1 lux ise, en fazla aydınlatılan nokta 40 lux seviyesini aşmamalıdır. Acil aydınlatma seviyesi açısından olması gereken değerin %50'si 5 saniye içinde, tamamı ise 60 saniye içinde sağlanmalıdır. Tahliye amaçlı acil aydınlatma süresi en az 1 saat olmalıdır.

İşaretler   Acil bir durum halinde, bina içerisindeki her bir noktadan, planlanan çıkış yolunun ve tahliye için kullanılacak olan çıkış kapılarının işaretlenerek belirlenmesi açısından yönlendirme yapılması gerekir.    Yönlendirme işaretleri, 92/58/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi esas alınarak hazırlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun, yeşil zemin üzerine beyaz renkli işaretler olmalıdır.    Merdivenden veya binadan son çıkışlara, işaretlerin ana yapısını bozmadan işaretlerin yanına “ÇIKIŞ” veya sadece acil durumda kullanılacaksa “ACİL ÇIKIŞ” veya "YANGIN ÇIKIŞI" yazısı yazılabilir. Türkçe yazı, İngilizce ifadesi ile beraber (ÇIKIŞ/EXIT) de kullanılabilir.    Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek, hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulunmamalı, işaretler hem normal aydınlatma, hem de acil aydınlatma durumlarında kaçış yolu üzerinde tüm erişim noktalarından görülebilir olmalıdır.    İşaretin üzerinde herhangibir noktada aydınlatma şiddeti 2cd/m²'den daha az olmamalıdır. İstenen değerin yarısı 5, tamamı 50 saniye içinde sağlanmalıdır.    Aynı renkteki bölümlerin en az ve en fazla aydınlatılan bölümleri arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 10:1'den daha fazla olmamalıdır. Beyaz ve yeşil bölümler arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 5:1'den daha az, 15:1'den daha fazla olmamalıdır.    Güvenlik işareti renklerinin algılanabilmesi için lambanın renksel geri verim indeksi en az 40 olmalı, armatür bu değeri azaltmamalıdır. Standart floresan ve tungsten halojen lambalar bu açıdan uygundur.

Azami Görüş Uzaklıkları   Acil aydınlatmada kullanılan yönlendirme işaretleri, eğer şekil 1 deki gibi harici bir acil aydınlatma armatürü ile aydınlatma sağlanmış bir ortamda iseler, figür yüksekliğinin 100 katı mesafeden görülebilir olmalıdır.   Harici bir aydınlatma kullanılmamış, armatür kendi ışığını sağlıyor ise, figür yüksekliğinin 200 katı mesafeden görülebilir olmalıdır.